Gorsza

Jak głosi powiedzenie: ,,Góra z górą się nie zejdzie, ale człowiek z człowiekiem zawsze”. W najnowszej powieści Jarosława Czechowicza ,,Gorsza”, spiralę wydarzeń uruchamia jedno przypadkowe spotkanie, które w odmienia na zawsze życie czterech kobiet.

Magda Majewska jest kierowcą autobusów w krakowskim MPK. Choć wielu osobom ta praca wydaje się monotonna, dla Magdy jest zajęciem, które przynosi jej satysfakcję i spełnienie. Kobieta wiedzie samotne życie, a jej spotkania towarzyskie ograniczają się do odwiedzin pary sąsiadów i  Grubego, przyjaciela z lat szkolnych. Stabilne życie Magdy chwieje się w posadach, kiedy na jej drodze stają dawne znajome: Renata, Beata i Ewa.

Te trzy kobiety różnią się od siebie niemal wszystkim: sposobem wypowiedzi, stylem ubierania, życiowymi wyborami i statusem społecznym. Nie znają się, ale łączy ich skomplikowana przeszłość, do której będą musiały wrócić pamięcią i przyjrzeć się jej z perspektywy dorosłego człowieka. Mają na to dwanaście godzin. Do jakich dojdą wniosków i jakie sekrety wyjdą na światło dzienne?

Magda należy do osób wycofanych i nie wyróżniających się z tłumu. ,,Uwielbiała stać pod prysznicem, uwielbiała też pływać. Tylko w wodzie była w stanie zdystansować się od zagrożeń, jakie stwarzali inni. Zdystansować się od ludzi w ogóle.” Trudna przeszłość rzuca cień na jej obecne życie, chociaż poukładało się ono całkiem nieźle. Odziedziczyła dom po przybranych rodzicach, którzy zapewnili jej wszystko, czego nie dostała w dzieciństwie. Ma oddanego przyjaciela i stałą pracę. W wolnym czasie przemierza drogi na motorze, próbując udowodnić sobie (i być może innym), że nie ma lęków i uprzedzeń. Jednak w zakamarkach jej umysłu czai się wiele traum. 

Zarówno Magda, jak i pozostałe kobiety noszą w sobie ciężar rodzicielskich błędów.

,,Wszyscy rodzice kochają dzieci (…) Ale najlepiej, żeby dzieci były dokładnie takie, jak oni sobie wyobrażają. Wtedy mogą kochać na całego. Kochają w nas swoje mniej lub bardziej chore wyobrażenia.”

Jarosław Czechowicz we wciągającym thrillerze psychologicznym zawarł wszystko, co w jego prozie najlepsze – dbałość o szczegóły, schludny i dopracowany tekst, niejednolite, żywe postaci oraz doskonałą znajomość kobiecej psychiki. Skomplikowane życie każdej bohaterki jest pełne rozczarowań. Pozorna siła wynika z lęku. Lęk powoduje utratę kontroli nad relacjami. Wypatrzone postrzeganie rzeczywistości staje się niebezpieczną bronią i skutkuje mocnymi scenami, które zapadają w pamięć.

Autor umiejętnie obrazuje źródło rodzącego się zła. Milczenie jest jednym z aspektów, które przyczyniają się do wielu problemów, a ofiarę i oprawcę dzieli cienka linia. Kim są w takim razie bohaterki ,,Gorszej” – ciemiężycielkami, czy ciemiężonymi?

Czechowicz po raz kolejny udowadnia, że niejednoznaczność zachowań zawsze ma gdzieś swój początek. Tym początkiem jest rodzina, która daje siłę, albo ją zabiera. Pozwala rozwinąć ambicje, albo je tłamsi. Akceptuje, albo odrzuca. Kibicuje, albo emocjonalnie terroryzuje. Kształtowanie psychiki dziecka to ogromna odpowiedzialność, pod naporem której, wielu dorosłych pęka. ,,Akty agresji były odbiciem zachowań, od których uciekały.”

Fabuła powieści prowadzona jest na płaszczyźnie dwóch czasów – bieżące wydarzenia przeplatają się ze wspomnieniami z pamiętników. To z nich dowiadujemy się o źródle rodzących się problemów bohaterek. Schemat ,,oprawca-ofiara” to modelowy przykład, który każdy z nas zna – czy to z autopsji, czy z punktu widzenia niemego świadka. Bierność w działaniu, to też przemoc i dopóki będzie się odwracać wzrok od problemów, nic się w tej kwestii nie zmieni. ,,To wciąż dzieje się na nowo”.  

,,Gorsza” to powieść poruszająca tematy związane z przemocą w szkole. W posłowiu, autor, zapewnia, że w placówkach edukacyjnych opieka nad uczniami jest dużo lepsza niż w poprzednich latach, co skutkuje szybszą reakcją na naruszenie praw osobistych. ,,W swojej pracy wychowawczej zawsze zwracałem uwagę na najdrobniejsze choćby przejawy animozji między uczniami. Zdawałem sobie sprawę z tego, i wiem to dzisiaj, że przemoc szkolna zaczyna się od drobiazgów.”

Jarosław Czechowicz zdążył przyzwyczaić czytelników do mocnej prozy, w której nie stroni od trudnych i niewygodnych tematów. I tym razem nie zawodzi. W doskonale skrojonym thrillerze przedstawia skomplikowane mechanizmy obronne, którym poddaje się człowiek w chwilach zagrożenia. Doskonale buduje napięcie, które sprawia, że powieść czyta się z zapartym tchem. Kim jest tytułowa gorsza? Koniecznie sięgnijcie po najnowszą książkę Jarosława Czechowicza, która z pewnością zaspokoi spragnionych emocji i koneserów świetnej prozy.

Źródło cytatów: Jarosław Czechowicz, Gorsza, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2021.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Translate »